Ζήσε χωρίς εξαρτήσεις

ΟΧΙ στα Ναρκωτικά

ΟΧΙ στα Ναρκωτικά - Ναι στη ζωή

Τι είναι τα ναρκωτικά;

Είναι φυσικές ή χημικές ουσίες που επιδρούν στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, τροποποιούν τη συναισθηματική κατάσταση του ατόμου και προκαλούν ψυχική ή σωματική εξάρτηση.
Ψυχική εξάρτηση: έντονη διάθεση για τη λήψη της ουσίας.

Σωματική εξάρτηση: ο οργανισμός δεν μπορεί να λειτουργήσει φυσιολογικά χωρίς την ουσία. Αν τη στερηθεί, δημιουργείται το σύνδρομο στέρησης.
Η σωματική εξάρτηση εξαφανίζεται αν το άτομο δεν κάνει χρήση ουσιών για 10-15 ημέρες ενώ αντίθετα η αντιμετώπιση της ψυχικής εξάρτησης αποτελεί μια μακρόχρονη και επίπονη θεραπευτική διαδικασία. Ψυχική εξάρτηση προκαλούν όλες οι εξαρτησιογόνες ουσίες ενώ Σωματική εξάρτηση προκαλούν ορισμένες ουσίες και σε διαφορετικό βαθμό.

Τα ναρκωτικά με βάση τη φαρμακολογική τους δράση διακρίνονται σε:

• Ψευδαισθησιογόνα ή παραισθησιογόνα ή ψυχεδελικά (κάνναβις, μαριχουάνα,LSD,κλπ.)
•  Διεγερτικά του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (κοκαΐνη, αμφεταμίνη κλπ.)
•  Κατασταλτικά του ΚΝΣ (οινόπνευμα, ηρεμιστικά και υπνωτικά χάπια)
•  Διάφορες πτητικές ουσίες (διαλύτες, βενζίνη, κόλα, βερνίκι)
•  Κατ' εξοχήν ναρκωτικά (όπιο, μορφίνη, ηρωίνη κλπ.)

Γιατί ένα παιδί (έφηβος) κάνει χρήση ουσιών;

Μερικές φορές αρκετοί από εμάς καταφεύγουμε σε διάφορες ουσίες (αλκοόλ, τσιγάρα, ηρεμιστικά) για κάποιους λόγους που μπορεί να είναι η αποφυγή του άγχους και της καθημερινής πίεσης. Έτσι και οι νέοι κάνουν χρήση ουσιών πιστεύοντας ότι:

• Θα διώξουν την ανία.
• Θα αισθανθούν καλά.
• Θα ξεχάσουν τα προβλήματα και θα ηρεμήσουν.
• Για ευχαρίστηση
• Από περιέργεια
• Να απαλύνουν τον ψυχικό πόνο.
• Να αισθανθούν ότι μεγάλωσαν.
• Να αισθανθούν ανεξάρτητα.
• Για να ανήκουν στην παρέα.

Να μιλήσω και πώς στο παιδί μου για τα ναρκωτικά;

Η κατάλληλη ηλικία για να συζητηθεί το θέμα αυτό με το παιδί είναι όταν το ίδιο το ζητήσει με τις ερωτήσεις του. Καλό είναι να αναρωτηθεί ο γονιός: 

• Έχει το παιδί εκφράσει την ανάγκη για αυτή την πληροφόρηση;
• Μπορεί να αντιληφθεί αυτά που θέλουμε να συζητήσουμε μαζί του;
• Νιώθει ελεύθερο για να εκφράσει τέτοιες ανησυχίες ή ερωτήσεις στους γονείς του;
• Έχει η οικογένεια δημιουργήσει στην καθημερινότητά της κλίμα επικοινωνίας μεταξύ των μελών της;

Εάν το παιδί ή ο έφηβος ρωτήσει ή ζητήσει να μιλήσει με το γονιό του για το θέμα, αυτό σημαίνει ότι κάτι το έχει απασχολήσει ή προκαλέσει ώστε να επιθυμεί να το διερευνήσει περισσότερο. Καλό είναι πριν από οποιαδήποτε συζήτηση με το παιδί οι ίδιοι οι γονείς να έχουν ενημερωθεί για το θέμα αυτό. Παρ’ όλα αυτά, οι γονείς δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζουν τα πάντα, αλλά να ξέρουν ότι το σημαντικό είναι το τι κάνουν οι ίδιοι και όχι το τι λένε. Το πόσο συνεπείς είναι οι πράξεις τους με τα λόγια τους. Η υποστήριξή σας μπορεί να βοηθήσει το παιδί να αντισταθεί, εάν βρεθεί υπό πίεση να δοκιμάσει ναρκωτικά.

Η εντύπωση που έχουν πολλοί γονείς ότι πρέπει να είναι τέλειοι μπορεί να είναι εμπόδιο στη σχέση τους με το παιδί τους. Είναι μάλλον απίθανο αυτή η στάση να οδηγήσει τα παιδιά να διαχειριστούν τις δικές τους ανασφάλειες και αδυναμίες. Οι γονείς μπορούν κατά περίπτωση να παραδέχονται ότι δεν τα γνωρίζουν όλα. Αυτή η στάση δημιουργεί δεσμούς, είναι ειλικρινής και κάνει τους γονείς πιο ευπρόσιτους.

Πώς μπορεί να καταλάβει κάποιος ότι το παιδί κάνει χρήση ουσιών;

Δεν υπάρχουν ξεκάθαρα συμπτώματα της χρήσης ουσιών, ιδιαίτερα όταν το παιδί μπορεί να βρίσκεται στα αρχικά στάδια. Όμως, είναι σημαντικό οι γονείς να έχουν μια τέτοια συναισθηματική σχέση με το παιδί τους, ώστε πολύ νωρίτερα να αναγνωρίσουν χαρακτηριστικά που δεν σχετίζονται άμεσα με τη χρήση και την εξάρτηση αλλά μπορεί να αφορούν προβληματική ανάπτυξη του παιδιού. Τέτοια μπορεί να είναι:

• Η παθητικότητα και η έλλειψη ανεξαρτησίας
• Η έλλειψη αυτοπεποίθησης
• Η απροθυμία να επιλύει συγκρούσεις και η αδυναμία να επιδεικνύει αυτοέλεγχο
• Η αδυναμία να ξεπερνά τα προβλήματα και τις ματαιώσεις
• Η δυσκολία να δημιουργεί και να διατηρεί φιλίες

Μερικές φορές είναι δύσκολο να αναγνωρίσει κάποιος τη διαφορά ανάμεσα στην κανονική εφηβική συμπεριφορά και στη συμπεριφορά που δημιουργείται από τη χρήση ουσιών. Αλλαγές που είναι ακραίες ή που διαρκούν περισσότερο από μερικές μέρες μπορεί να είναι μια ένδειξη. 

Σκεφτείτε τις επόμενες ερωτήσεις:

• Έχει αρχίσει να γίνεται εχθρικό, επιθετικό και μη συνεργάσιμο ;
•  Φαίνεται το παιδί σας απόμακρο, μελαγχολικό, κουρασμένο, απρόσεχτο σε σχέση με την προσωπική του περιποίηση;
• Έχει ξαφνικές αλλαγές στη διάθεσή του από χαρούμενο και ζωηρό σε σκυθρωπό, αμίλητο και κακόκεφο;
• Έχουν χειροτερέψει οι σχέσεις του παιδιού σας με τα άλλα μέλη της οικογένειας;
• Έχει απομακρύνει ή παρατήσει τους παλιούς του φίλους;
• Παρουσιάζει χαμηλή σχολική απόδοση και πολλές απουσίες;
• Έχει χάσει το ενδιαφέρον του για τις αγαπημένες του δραστηριότητες;
• Έχουν αλλάξει οι συνήθειες του παιδιού σας όσον αφορά τη διατροφή και τον ύπνο του (π.χ. υπνηλία ή αϋπνία, απώλεια όρεξης);
• Λέει πολλά ψέματα και παρουσιάζει έντονη μυστικοπάθεια;
• Παρουσιάζονται ανεξήγητες απώλειες χρημάτων ή αντικειμένων από το σπίτι;
• Παρουσιάζονται ασυνήθιστες μυρωδιές, λεκέδες ή σημάδια στο σώμα, τα ρούχα ή στο δωμάτιό του;
• Έχετε βρει ασυνήθιστη σκόνη, χάπια, κομμάτια αλουμινόχαρτο, πλαστικά καλαμάκια, χαρτάκια για τσιγάρο, βελόνες ή σύριγγες;

Θετικές απαντήσεις στην πλειοψηφία αυτών των ερωτήσεων μπορεί να δείχνουν ότι το παιδί κάνει χρήση ουσιών. Όμως, κάποιες από αυτές τις ενδείξεις μπορεί, επίσης, να εμφανίζονται σε ένα παιδί το οποίο δεν χρησιμοποιεί ουσίες αλλά μπορεί να έχει άλλα προβλήματα. Εάν έχετε αμφιβολία, ζητήστε βοήθεια.